Wynalazki i wzory użytkowe

Co to jest PATENT?

Patent jest to tytuł prawny chroniący określony wynalazek.

Co to jest WYNALAZEK?

W systemie prawa brakuje definicji pojęcia "wynalazek". Przepisy prawa definiują jedynie szczególne kryteria, które musi posiadać wynalazek, aby mógł zostać udzielony na niego patent.

Zgodnie z ustawą, patenty są udzielane - bez względu na dziedzinę techniki - na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania.

Przedmiotem wynalazku może być urządzenie, wytwór o stałej postaci, sposób działania lub zastosowanie.

Co to jest WZÓR UŻYTKOWY?

Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Jest to pojęcie zbliżone do wynalazku, jednakże obejmuje wyłącznie przedmioty.

W jaki sposób można chronić wynalazki i wzory użytkowe?

Po dokonaniu zgłoszenia w Urzędzie Patentowym RP można uzyskać patent na wynalazek lub prawa ochronne na wzór użytkowy. Pełnomocnikiem w procesie uzyskania patentu lub prawa ochronnego może być tylko rzecznik patentowy.

Jakie są kryteria zdolności patentowej?

Aby wynalazek mógł zostać opatentowany, musi spełniać trzy kryteria, które są zasadniczo takie same na całym świecie:

Nowość
Wynalazek jest uważany za nowy, jeżeli przed jego datą pierwszeństwa nie doszło do jego publicznego ujawnienia (informacja o nim nie została podana do publicznej wiadomości).
Poziom wynalazczy (nieoczywistość)
Oznacza to, że dla znawcy danej dziedziny wynalazek nie wynika w sposób oczywisty z aktualnego stanu wiedzy (stanowi element zaskoczenia dla znawcy lub rozwiązuje problem, który dotychczas nie był skutecznie rozwiązany)
Przemysłowa stosowalność
Oznacza to, że w praktyce wynalazek może być faktycznie zrealizowany/odtworzony w sposób powtarzalny.

Czy poza kryteriami zdolności patentowej są jeszcze inne przeciwwskazania dotyczące udzielenia patentu?

Tak, istnieją tzw. wyłączenia patentowe, które obejmują rozwiązania nie uznawane za wynalazki (np. odkrycia lub teorie naukowe, programy komputerowe) lub rozwiązania uznane za wynalazki bez możliwości uzyskania patentu (np. rasy zwierząt, chirurgiczne sposoby leczenia ludzi).

Komu przysługuje prawo do patentu na wynalazek lub prawa ochronnego na wzór użytkowy?

Prawo do uzyskania patentu na wynalazek albo prawa ochronnego na wzór użytkowy, przysługuje twórcy lub współtwórcom. Prawo do uzyskania patentu/wzoru użytkowego ma charakter majątkowy i jest zbywalne.

Jak długo trwa ochrona wynalazku lub wzoru użytkowego?

Ochrona patentowa trwa dwadzieścia lat od daty zgłoszenia wynalazku w Urzędzie Patentowym RP. W przypadku niektórych wynalazków jest możliwe przedłużenie okresu ochrony o dodatkowe 5 lat.

Prawo ochronne na wzór użytkowy trwa dziesięć lat od daty zgłoszenia.

Jakie są korzyści uzyskania patentu i prawa ochrony wzoru użytkowego?

Uzyskanie patentu lub prawa ochronnego oznacza nabycie prawa wyłącznego do korzystania z wynalazku lub wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.